Lenfödem İçin Kompleks Boşaltıcı Fizyoterapi

Lenfödem Nedir?

Lenfödem, lenf sisteminin doğuştan ya da sekonder (sonradan oluşan) nedenlere bağlı olarak işlevini yeterince yerine getirememesi, lenf sıvısının dolaşım ve boşaltım sistemine katılamaması ve ilgili bölgede sıvının birikmesidir.

Lenfödem Çeşitleri Nelerdir?

İki tip lenfödem vardır. Biri konjenital (doğuştan) lenfödem diğeri de sekonder lenfödemdir. Konjenital lenfödem her yaşta gelişebilmekle birlikte bebeklikte, ergenlikte, gençlikte daha sık görülür. Sekonder lenfödem de kanser tedavilerinden sonra, travmalardan, çeşitli enfeksiyonlardan sonra görülür.

Lenfödemin Belirtileri

İlgili bölgede iğnelenme, gerilme, sıkışma, sızı, ağrı, dolgunluk ve şişlik hissedilebilir. Çoğunlukla el üstünde, parmaklarda, üst kolun yumuşak kısmında, ayak üstünde ve ayak bileğinde dolgunluk hisseden hastalar yüzüklerinin, bilekliklerinin, kazak kollarının ya da ayakkabılarının dar geldiğinden şikayet ederler.

Lenfödem Olan Kişiler Nelere Dikkat Etmeli?

Meme kanseri sonrasında koltuk altı lenf bezlerinin çıkarılmasını ve radyoterapiyi takiben lenfödem görülebilmektedir. Kilolu olmak ya da romatoid artrit gibi hastalıklar da lenfödem riskini artırabilir. Aileden geçen kalıtsal sorunlar da bu hastalığı getirebilir.

Lenfödem riski olan kişiler, dar olmayan rahat giysiler giymelidir. Hareketsiz veya çok hareketli olmamalıdır. Ağır yükler taşımamalıdır. Kilolu olmaları önerilmez. Cilt ve tırnak yaralanmalarına karşı kendini korumalıdır. Soğuk havadan, sıcak havadan, sauna ve sıcak banyodan kaçınmalıdır. Masaj önerilmemektedir. Lenfödem riski altında olanlar enfeksiyondan korunmalıdır.

Lenfödem Tanısı Nasıl Konur?

Lenfödem belirtileri olan hastalar, fizik tedavi hekimine başvurmalıdır. Lenfödem tanısı için detaylı hastalık öyküsü ve fizik muayenesiyle birlikte ilgili uzuvda (kol, bacak vb.) çevre ölçümü yapılır. Ölçüm, kıyaslamanın yapılabilmesi açısından genellikle sağlıklı tarafı da içerir. Nedeni belli olmayan hastalarda ise ileri tetkiklere ihtiyaç duyulabilir.

Hastaların erken tanıya ulaşması için doğru hekim ile birlikte lenfödem konusunda uzman bir fizyoterapistle buluşmaları oldukça kıymetlidir. Ancak bu yolla hasta doğru tedavi edilebilir ve tedavi etkinliği yüksek bir sonuca ulaşır.

Lenfödemin nedeni o kadar açık değilse, doktorunuz lenf sisteminize bakmak için görüntüleme testleri isteyebilir.

Lenfödem Teşhisi Nasıl Yapılır?

• Manyetik Rezonans Görüntüleme: Bir manyetik alan ve radyo dalgaları kullanan bir MRG, ilgili dokunun 3 boyutlu, yüksek çözünürlüklü görüntülerini hekime verecektir.
• Bilgisayarlı Tomografi: Bu röntgen tekniği, vücut yapılarının ayrıntılı, kesitsel görüntülerini üretir. BT taramaları lenfatik sistemdeki tıkanıklıkları ortaya çıkarabilir.
• Ultrason: Bu test, içyapıların görüntülerini üretmek için ses dalgalarını kullanır. Lenfatik sistem ve vasküler sistem içindeki tıkanıklıkları bulmaya yardımcı olabilir.
• Lenfosintigrafi: Bu test sırasında kişiye radyoaktif bir boya enjekte edilir ve ardından bir makine tarafından taranır. Ortaya çıkan görüntüler, boyanın lenf damarlarında hareket ettiğini ve tıkanıklıkları gösterir.

Lenfödem Tedavisinde Konservatif Tedavi

Konservatif Tedavi: Kompleks boşaltıcı fizyoterapi olarak adlandırılan bu tedavi, manuel lenf drenajı, cilt bakımı, bandajlama, kompresyon giysileri ve egzersizi içerir. Bazı durumlarda da cerrahi gerekebilir. Cerrahi lenfödeme bağlı kol veya bacakta ciddi hareket kısıtlılığı, tekrarlayan iltihaplar, selülit, ağrının süreklilik arz etmesi ile yapılır. Ödemli kısım ameliyatla çıkarılır.

Lenfödemde Kompleks Boşaltıcı Fizyoterapi

Kompleks Boşaltıcı Fizyoterapi (KBF),özellikle lenfödem tedavisinde kullanılan çok yönlü bir terapi yöntemidir. Lenfödem, genellikle lenfatik sistemdeki bir bozukluk nedeniyle dokularda sıvı birikimi ve şişlik oluşması durumudur. KBF, lenfödemi yönetmek ve semptomları hafifletmek için geliştirilmiş bir tedavi yaklaşımıdır. Bu terapi dört ana bileşenden oluşur:

1. Manuel Lenf Drenajı (MLD):

• Bu özel bir masaj tekniğidir. Hafif ve ritmik hareketlerle, lenf sıvısının lenf düğümlerine yönlendirilmesine yardımcı olunur.
• Şişliği azaltmak için lenfatik dolaşımı destekler ve sıvının vücuttan doğal yolla atılmasını sağlar.

2. Kompresyon Terapisi:

• Bandajlar veya kompresyon giysileri kullanılarak lenf sıvısının birikmesi önlenir.
• Şişliği azaltmaya yardımcı olur ve dokuların desteklenmesini sağlar.

3. Cilt Bakımı:

• Lenfödemli hastalarda cilt enfeksiyonu riski yüksektir. Bu nedenle, cildin temiz ve nemli tutulması önemlidir.
• Enfeksiyon (örneğin, selülit) riskini azaltmak için cilt uygun ürünlerle korunur.

4. Egzersiz Terapisi:

• Hafif, özel egzersizlerle lenf sıvısının dolaşımı desteklenir.
• Bu egzersizler kas pompasını aktive ederek sıvının lenfatik sisteme taşınmasına yardımcı olur.

Lenfödemde Kompleks Boşaltıcı Fizyoterapi Faydaları

• Şişliği azaltır ve ağrıyı hafifletir.
• Cildin durumunu iyileştirir ve enfeksiyon riskini azaltır.
• Günlük aktivitelerde rahatlama sağlar ve yaşam kalitesini artırır.

Bu tedavi genellikle bir fizyoterapist tarafından uygulanır ve kişinin ihtiyacına göre bireyselleştirilir. Lenfödem tedavisi uzun vadeli bir süreç olduğundan, hasta eğitimi ve evde yapılacak uygulamalar da önemlidir. Eğer lenfödemle ilgili sorunlar yaşıyorsanız, bir uzmanla görüşerek doğru tedavi planını belirlemeniz önerilir.

Lipödem ve lenfödem hastalıklarında en önemli nokta bunun kronik bir hastalık olduğunun farkında olmaktır. Dolayısıyla tanı almış hastaların düzenli aralıklarla bu alanda çalışan uzman fizyoterapistlerle birlikte tedavi programına dahil olmaları ve doktor kontrollerini aksatmamaları önemlidir. Hastalığı tanımak ve buna uygun şekilde yaşamak gerekir. Zorluklarının yanı sıra hastalıkla aktif bir yaşam sürdürmek mümkündür.